เคยไหมครับ บางครั้งเราควบคุมอาหารอย่างเคร่งครัด ออกกำลังกายทุกวัน ขา เอว ลดลง เสื้อผ้าใส่ได้พอดีขึ้น แต่ทำไมน้ำหนักเรากลับไม่ลดลงเลย หรือชั่งน้ำหนักวันนี้เยอะกว่าเมื่อวานไป 1 กิโล เราก็คิดว่าวันนี้อ้วนขึ้น แต่พอวันต่อไปชั่งอีกครั้งน้ำหนักกลับลดลงไปเท่าเดิม เอ้ะ ทำไมผอมลงเร็วจัง
ความเป็นจริงคือ เครื่องชั่งน้ำหนักไม่ได้เป็นตัวบ่งบอกว่าคุณอ้วนขึ้นหรือผอมลงได้ดีตามที่เราเข้าใจ
คนเราให้ความสำคัญกับความสัมพันธ์ระหว่างน้ำหนักกับส่วนสูงอย่างผิดๆ มาโดยตลอด เราคิดว่าน้ำหนักที่ดีสุดของตัวเราคือส่วนสูงลบหนึ่งร้อยในผู้ชายหรือหนึ่งร้อยสิบในผู้หญิง แต่จริงๆ แล้วแต่ละคนมี "น้ำหนักที่ดีที่สุด" ของตัวเอง ซึ่งคนที่สูงเท่ากันอาจจะมีน้ำหนักที่ดีที่สุดไม่เท่ากันก็ได้ ซึ่งเจ้าเครื่องชั่งนั้นบอกเราแค่น้ำหนักรวมของตัวเรา ไม่ได้บอกว่าไอ้น้ำหนักนั้นมันเหมาะสมกับเราหรือเปล่า
น้ำหนักของเรานั้นเป็นผลรวมจาก กระดูก กล้ามเนื้อ ผิวหนัง เลือด อวัยวะภายใน และไขมัน ดังนั้นการที่คนคนหนึ่งจะมีน้ำหนักเกินมาตรฐาน ไม่ได้หมายความว่าคนคนนั้นมีไขมันมากเกินไป
คุณอาจจะมีน้ำหนักมากกว่าเพื่อนของคุณ แต่เป็นน้ำหนักจากกล้ามเนื้อ และกระดูกที่ใหญ่กว่า ไม่ใช่ไขมันที่มีมากกว่า (น้ำหนักกล้ามเนื้อยิ่งมากยิ่งดีเพราะกล้ามเนื้อช่วยเบิร์นแคลอรี่) ซึ่งนี่เป็นสาเหตุที่คนที่ลดความอ้วนโดยการออกกำลังควบคู่ไปด้วย น้ำหนักจะไม่ลดอย่างรวดเร็ว เพราะน้ำหนักของกล้ามเนื้อมีเพิ่มขึ้น (จริงๆ ไขมันลดลงไปแล้ว และมีกล้ามเนื้อมาแทน จึงรู้สึกได้ว่าสัดส่วน เอว ขา ดูเล็กลงในขณะที่น้ำหนักเท่าเดิม)
และที่สำคัญที่สุด เครื่องชั่งน้ำหนักแยกให้คุณไม่ได้ว่า น้ำหนักที่หายไปเป็นน้ำหรือไขมัน
เคยเข้าซาวน่าไหมครับ ถ้าลองชั่งน้ำหนักก่อนและหลังคุณจะพบว่าน้ำหนักคุณอาจจะลดลงได้ถึง 3 กิโลกรัม! แต่อย่าเพิ่งดีใจไปเพราะน้ำหนักที่ลดนั้นเป็นน้ำล้วนๆ เมื่อดื่มน้ำกลับเข้าไปใหม่น้ำหนักก็จะเท่าเดิม ซึ่งกลยุทธ์การเอาน้ำออกจากร่างกายเพื่อให้ดูเหมือนน้ำหนักลดลงนี้ใช้กันมากในผลิตภัณฑ์อาหารเสริมลดน้ำหนักหลายชนิด
ชา และ กาแฟที่อ้างว่าสามารถลดน้ำหนักได้นั้น ส่วนมากมีส่วนผสมของยาถ่าย เมื่อดื่มเครื่องดื่มพวกนี้เข้าไป ร่างจะสูญเสียน้ำจากการถ่ายมาก ทำให้เรารู้สึกว่าน้ำหนักเราลดลง (น้ำเป็นส่วนประกอบหลักของร่างกายถึง 60% ดังนั้นเมื่อน้ำหายไป น้ำหนักจะหายไปอย่างเร็วมาก) แต่ในเมื่อสิ่งที่หายไปไม่ใช่ไขมัน ไขมันก็ยังอยู่ดีสบายแฮในพุงของเรา เมื่อเราเลิกทานอาหารเสริมพวกนี้แล้วกลับมากินอาหารปกติ น้ำหนักก็จะเด้งกลับมาเท่าเดิมได้อย่างรวดเร็ว (น้ำที่หายไปถูกเติมกลับเข้ามาใหม่)
การตรวจสอบว่าน้ำหนักที่แท้จริงของคุณนั้นควรจะใช้อุปกรณ์ที่เฉพาะเจาะจงกว่านั้นครับ เช่นการวัดไขมันใต้ผิวหนังด้วยคาร์ลิเปอร์ หรือใช้สูตรคำนวณน้ำหนักที่มีการนำสัดส่วน เอว สะโพก มาเป็นส่วนประกอบด้วย จะทำให้คุณได้ค่าที่แม่นยำมากขึ้น
ถึงแม้ว่าจะมีสูตรคำนวณมากมายในการหาน้ำหนักที่เหมาะสม แต่เราขอแนะนำว่า น้ำหนักที่ดีที่สุดของคุณนั้นไม่ควรจะดูจากตารางหรือสูตรใดๆ ทั้งสิ้น น้ำหนักที่ดีที่สุดของคุณควรจะเป็นน้ำหนักที่ทำให้สัดส่วนของคุณสมส่วน มีเรี่ยวแรงพอที่จะใช้ในกิจกรรมประจำวันโดยไม่เหนื่อย และที่สำคัญที่สุด เป็นน้ำหนักที่ทำให้คุณมีสุขภาพที่ดีที่สุด ซึ่งการหาน้ำหนักที่ดีที่สุดของคุณนั้นจะได้จากการกินอาหารที่มีประโยชน์และออกกำลังกาย เพราะเมื่อเราทำแบบนี้ไปเรื่อยๆ ร่างกายจะค่อยๆปรับน้ำหนักตัวเองจนได้น้ำหนักที่มันชอบในที่สุด ถ้าคุณอ้วนเกินกว่าที่ร่างกายชอบ น้ำหนักของคุณจะลดลงมาอย่างรวดเร็วจนแตะอยู่ที่ตัวเลขหนึ่ง และจะชะงักอยู่ที่นั่น ถ้าคุณฝืนลดต่อ ร่างกายจะเริ่มแสดงอาหารผิดปกติต่างๆ ดังเช่น นอนไม่หลับ ไม่มีแรง ตื่นสาย ง่วงซึม ซึ่งอาการพวกนี้เป็นสาเหตุบ่งชี้ว่าคุณมีน้ำหนักที่น้อยเกินไปแล้ว
สุดท้ายสิ่งที่ผมอยากจะบอกก็คือว่า น้ำหนักที่ดีที่สุดของร่ายกายคนเรานั้น ได้รับผลจากพันธุกรรมเป็นส่วนใหญ่และพวกเราส่วนใหญ่นั้น ไม่ได้มียีนส์ขั้นเทพที่รูปร่างเหมือนซุปเปอร์โมเดลในทีวี ดังนั้น เลิกกังวลเรื่องที่จะทำน้ำหนักให้เท่านางแบบ นายแบบ และ หันมาใส่ใจกับน้ำหนักที่ดีที่สุดของตัวเราจะดีกว่าครับ!